‘नबिर्सेँ तिमीलाई’ बोलको गजलगीत पछिल्लो समय विवादमा आएको छ ।
नवगायिका रचना रिमालले गाएको यो गजल विवादित भएकै कारण झन् बढी चर्चित बनेको छ ।
यसै गीतका लागि थुप्रैले सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो धारणा व्यक्त गरिरहेका छन् ।
‘नबिर्सेँ तिमीलाई’ एक दशकअघिको चर्चित गजल हो ।
गायिका अञ्जु पन्तको आवाज रहेको सो गजल २०१२ तिर युट्युबमा राखिएको थियो ।
त्यसभन्दा अगाडि नै क्यासेटहरूमार्फत हिट भइसकेको थियो ।
उक्त गजल पुरुषको स्वरमा भने जगदीश हमालले गाएका थिए ।
दुवै गजल हिट भए पनि अञ्जुको आवाजमा रहेको गजलले श्रोतामा विशेष स्थान बनाएको थियो ।
यसै गजलले नै अञ्जुुलाई साङ्गीतिक करिअरमा अझ धेरै माथि उठायो भन्दा फरक नपार्ला ।
अहिले पनि अञ्जुले गजललाई प्राथमिकतामा राखेकी हुन्छिन् ।
नेपाली साङ्गीतिक इतिहासमा अति नै लोकप्रिय जनजनको मुटुमा बस्न सफल यो गीत पछि पुरुष स्वरमा गायक जगदीश समालले गाएका थिए ।
यो गजल गजलकार विपिन किरणले रचेका हुन् भने महेश खड्काले यस गजलमा सङ्गीत भरेका छन् ।
एक दशकभन्दा अघि पन्तको स्वरमा सार्वजनिक भएको यो गजल त्यसबेला निक्कै चर्चित भएको थियो ।
कसरी बन्यो त नयाँ भर्सन
त्यसबेला साङ्गीतिक क्षेत्रमा तहल्का पिटेका कारण सर्जक विपिन किरण लोभिए ।
ऐतिहासिक गजललाई पुनः श्रोतामाझ ल्याएर पुरानो याद ताजा गर्ने मनसाय बनाएका विपिनले नयाँ भर्सन बनाउने सोच बनाए ।
उक्त गजल पुनः बजारमा ल्याउने भन्दै विपिनले गायिक अञ्जु पन्तसँग सम्पर्क गरे ।
हाल अञ्जु अमेरिकामा छिन् ।
विपिनले उनलाई कभरको रूपमा किड्स भर्सन नयाँ भाइबहिनीलाई गाउन दिन प्रस्ताव राखे ।
नवआगन्तुक कलाकारलाई पनि हौसला प्रदान गर्ने उद्देश्यका सात अञ्जुले सहमति जनाइन् ।
त्यसपछि गीतकार विपिनले रचना रिमालको स्वरमा सो गल रेकर्र्ड गराएर सार्वजनिक गरे ।
तर अञ्जुको स्वर रहेको यो गजललाई नयाँ भर्सनका रूपमा सार्वजनिक गरिए पनि यसमा उनको नाम उल्लेख छैन ।
न त यसलाई कभर गीत नै भनिएको छ ।
यसैले पनि श्रोता तथा सङ्गीतकर्मीहरूले यस गजलबारे आलोचना गरिरहेका छन् ।
यता, अञ्जुले भने नयाँ भर्सनमा अन्याय भएको आरोप लगाएकी छन् ।
नयाँ भर्सनमा ओरिजिनल गायक–गायिकाको नाम उल्लेख नभएको अञ्जुको गुनासो छ ।
‘आजसम्म पनि उत्तिकै सर्वाधिक लोकप्रिय रहेको यो गजललाई नयाँ गायक–गायिकालाई फरक भर्सनमा गाउनु आवश्यक थियो कि थिएन, त्यो विषयमा मेरो केही भन्नु छैन,’ उनले भनेकी छन्, ‘तर उही सङ्गीत उही एरेन्जमेन्ट नयाँ भर्सनमा ओरिजिनल गायक–गायिकाको नामसमेत उल्लेख नगरी अफिसियल भनेर सार्वजनिक हुनु भने दुःखद् र अन्यायपूर्ण कुरा हो ।’
यता, केहीले भने पछिल्लो भर्सन अनावश्यक रूपमा विवादित बनाइएको आरोप लगाएका छन् ।
रचना रिमाल गायिका भएका कारण विपिनको प्रस्तावमा उनले गीत गाएर आफ्नो कर्तव्य पूरा गरेको भन्दै एक पक्षले भनिरहेका छन् ।
बेकारमा रचनालाई विवादमा मुछिएको उनीहरूको तर्क छ ।
यस्तै, विपिनले आफ्नै शब्दलाई पुनः दोहोर्याउन पाउने केही व्यक्तिहरूको तर्क छ ।
नेपाली साहित्य जगतका लोकप्रिय कवि तथा गीतकार श्रवण मुकारुङ सिर्जनालाई सर्जकको अझ विशेष रचनाकार र लगानीकर्ताको अनुमतिमा जतिवटा प्रस्तुतकर्ताले प्रस्तुत गरेपनि बताउँछन् ।
उनका अनुसार गायकगायिकाले आफ्नो स्वर दिएवापतको रकम लिएपछि त्यो सिर्जनाको हक सकिन्छ ।
गीत हिट भएमा गायक–गायिकालाई मात्र श्रय दिने चलन छ ।
हिट भएपछि देश–विदेशको सयर, स्टेजप्रोग्राम, लाखौँ करोडौँ आम्दानी प्रस्तुतकर्ताले पाएकै हुन्छन् ।
त्यो कमाइको अंश गीतकार, संगीतकार, एरेन्जरले त्यसमा हक त पाउँदैनन् र उनीहरू खोज्दैनन् पनि ।
गायक–गायिकाबिना गीत सुन्दर नबनेपनि रचनाकार, सङ्गीतकारदेखि गाउनेसम्म सबैलाई पारिश्रमिक दिने लगानीकर्ता र रचनाकारले कुनै गीत जसलाई जतिजनालाई गाउन दिएपनि हुन्छ ।
यसको अर्को उदाहरणका रूपमा लिन सकिन्छ ।
‘फूलबुट्टे सारी’ बोलको गीतलाई । यो गीत धेरै जनाले गाएका छन् ।
