विराटनगर । चिसो सुरु हुनासाथै हाम्रो खानपानको मात्रा बढ्छ तर, पानी पिउने मात्रा भने घट्दै जान्छ ।
हाम्रो शरीरको बनावटमा ५५ देखि ७५ प्रतिशत जल हुन्छ । शरीरले आफ्नो गतिविधि सञ्चालनमा धेरै पानी खर्च गर्छ ।
जस्तो कि, दिनरात सासफेर्दा करिव सवा गिलास पानी खर्च हुन्छ । पसिना र मुत्रको रुपमा शरीरको विषाक्त पदार्थलाई बाहिर निकाल्नमा पनि पानीको महत्वपूर्ण मात्रा खर्च हुन्छ ।
त्यसैले बारम्बार पानी पियरमात्रै हामी उपयोगमा आइसकेको जलको क्षतिपूर्ती गर्न सक्छौं ।
पानीबिना शरीरभित्रका कुनै पनि कामहरू सम्भव हुँदैनन् ।
शरीरमा पानीको मात्रा कम भएसँगै स्वास्थ्यमा विभिन्न समस्या देखापर्न थाल्छ ।
शरीरमा पानीको सन्तुलन बनाइराख्न जति मात्रामा पानी शरीर बाहिर जान्छ त्यति मात्रामा पानी पिउनु अति आवश्यक हुन्छ ।
तर, जाडो महिनामा अन्य समयको तुलनामा कम पानी पिउने गरिन्छ । जाडोमा कम पानी पिउनाले डिहाइड्रेसन हुने सम्भावना धेरै नै हुन्छ ।
डिहाइड्रेसनले स्वास्थ्यमा विभिन्न समस्या निम्त्याउँछ । जाडोमा कति पानी पिउनु पर्छ ? तातो पानी पिउने कि चिसो ? यस्ता कुराहरू धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ ।
जाडोमा धेरैजसो मानिस तातो पानी पिउन रुचाउँछन् । तातो पानी पिउनुका आफ्नै फाइदाहरू छन् । तर, तातो पानीले तिर्खा नमेट्ने भन्दै कतिपय मानिस जाडोमा पनि चिसो पानी नै पिउने गर्छन् ।
अपर्याप्त पानीको सेवनले, विशेषगरी जाडो महिनामा, शरीरमा डिहाइड्रेसन हुनसक्ने पोषण विज्ञ स्वेच्छा बस्नेत बताउँछिन् ।
उनका अनुसार शरीरमा पानीको मात्रा नपुग्नाले ओठ फुट्ने, नाकबाट रगत बग्ने, सुख्खा खोकी, कब्जियत, टाउको दुख्ने, थकान, मांसपेशी दुख्ने, छाला सुक्खा हुने र एक्ने जस्ता सामान्य लक्षण र रोगहरू निम्तिन सक्छ ।
जाडो महिनामा शरीरमा पसिना नआउने भएकोले मानिसले पर्याप्त पानी पिउन बिर्सिने उनको भनाइ छ ।
त्यस्तै, अन्य मौसमको तुलनामा जाडोमा मानिस कम सक्रिय हुन्छ ।
चिसो वातावरणमा, मिर्गौलाले वास्तवमा धेरै पिसाब उत्सर्जन गर्छ, ‘त्यसैले शरीरमा पानीको सन्तुलन बनाइराख्न आवश्यक हुन्छ ।
जाडोको महिना भए पनि दैनिक कम्तिमा तीनदेखि चार लिटर पानी पिउनुपर्ने उनले सुझाएकी छिन् ।
जाडोमा चिसो पानीभन्दा पनि मनतातो पानी, सुप, रस भएको फलफूलको सेवन गरी शरीरलाई हाइड्रेट राख्न आवश्यक हुने उनी बताउँछिन् ।
वातावरणमा मर्करीको स्तर खस्कँदा चिसो पेयको सेवन गर्नु दिमागमा आउने अन्तिम कुरा हुन सक्छ ।
तर दैनिक तरल पदार्थको सेवनमा कमी आए मानिसलाई प्रायः भोक बढी लागेको महसुस हुनसक्छ ।
जसले अस्वस्थकर खानेकुरा खाने लोभ निम्त्याउँछ । यस्ता खानाले मोटपनाको जोखिम पनि बढ्छ ।
जाडोमा तातो पेयपदार्थहरू, जस्तै चिया वा कागतीसहितको तातो पानी, र सुपले शरीरलाई न्यानो बनाउनुका साथै पेट पनि भरेको अनुभव गराउँछ ।
शारीरिक रूपमा न्यानो चीजहरू, जस्तै तातो पानीले नुहाउने वा तातो पेयपदार्थको सेवन गर्नाले मानिसहरू खुसी हुने तथा एक्लो महसुस नहुने धेरै अनुसन्धानहरूले देखाएका छन् ।