माधव काफ्ले, विराटनगर
मोरङ विराटनगर महानगरपालिका–९ का २९ वर्षीय शुभाशीष कोइराला सानै उमेरदेखि खेलकुदप्रति लगाव राख्थे ।
खेलक्षेत्रकै व्यक्तिहरूसँगको संगत बढाएर खेलकुदतिरको रुचिमा वृद्धि गरिरहन उनी मैदानमा खटिन्थे, प्रायः खेल हेरेर विश्लेषण गर्नसक्ने ल्याकत राख्थे ।
त्यो चेत घट्न नदिनका लागि शुभाशीषले स्पेनको बार्सिलोना पुगेर फुटबलसम्बन्धी ‘कोर्स’ नै गरे ।
उताबाट फर्किएपछि उनले दिल्लीमा अध्ययन गरी फुटबलको सर्वोच्च निकाय फिफाको स्पोर्ट्स म्यानेजमेन्टको लाइसेन्स बनाए ।
अहिले उनले फिफाअन्तर्गत नै रहेर डिग्री गरिरहेका छन्, जुन बेलायत, इटाली र स्विट्जरल्यान्ड गरी विश्वका तीन देशमा मात्र पढ्न पाइन्छ ।
फिफाको मास्टर्सका लागि प्रत्येक वर्ष विश्वभरिबाट २३ जना विद्यार्थीले अवसर पाउँछन्, त्यसमध्येका शुभाशीष पनि एक हुन् ।
विशेषगरी फुटबलतिर रुचि राख्ने शुभाशीषले सह–संयोजकको भूमिका निर्वाह गरेर गत वर्ष सातौं संस्करणको विराट गोल्ड कप आयोजना गराएका थिए ।
कोशी प्रदेशकै पहिलो रात्रीकालीन फुटबल प्रतियोगिता आयोजना गर्दा चर्चा बटुल्न सफल भएका उनी यसपालि भने जमेर आफ्नो ‘ड्रिम प्रोजेक्ट’मा जुटेका छन् ।
खेलकुदप्रतिको विराटनगरको ‘क्रेज’ लाई कायमै राख्ने लक्ष्यका साथ शुभाशीषले करिब डेढ करोडको लगानीमा फुटसल सञ्चालनमा ल्याउँदै छन् ।
विराटनगर–९ भिआइपी रोडमा शुभाशीष आफ्नो एकल लगानीमा ‘जम्बोरे नेक्सस लन्ज’ नामक फुटलस सञ्चालनमा ल्याउने तरखरमा छन् ।
नयाँ वर्ष २०८१ मा औपचारिक शुभारम्भ गर्ने लक्ष्य राखिए पनि ‘जेएनएल’ फुटसलभित्र दुई सयभन्दा बढी खेल खेलाइसकिएको छ ।
‘फुटसलका कतिपय संरचना निर्माणाधीन अवस्थामै छन् तर मैदान भने बनिसकेको छ,’ उनी भन्छन्, ‘विराटनगरमा स्पोर्ट्सको क्रेज गज्जबको छ, बनिनसक्दै दुई सयभन्दा बढी म्याच गराइसक्यौं । फुटसलको कोर्टमाथि क्रिकेटको म्याट हालेर पनि खेलाउँछौं ।’
शुभाशीष आफ्नै साढे दुई कठ्ठा जग्गामा निर्माणाधीन जेएनएलमा फुटसल र क्रिकेट गरी दुई सयभन्दा बढी खेल आयोजना भइसकेको उनी बताउँछन् ।
फुटसल कोर्टबाहेक उनले फुटबल लाइब्रेरी, क्याफे र ई–स्पोर्ट्स गेमिङ जोन सञ्चालनमा ल्याउँदैछन्, जसको काम अहिले धमाधम भइरहेको छ ।
नेपाल र विश्व फुटबलबारे जानकारी दिने पुस्तकहरू पुस्तकायलयमा पढ्न पाइने छ भने वर्ल्डलिङ्क इन्टरनेटसँगको सहकार्यमा सञ्चालित गेमिङ जोनमा इन्टरनेटका खेलहरू खेल्न पाइने छ ।
निकट भविष्यमै चेस खेल पनि सञ्चालनमा ल्याउन ‘प्लेइङ स्टेसन’ बनाउँदै छन्, उनी ।
विराटनगरमा अरू पनि फुटसल छन् । तर, आफ्नो फुटसल अरूको भन्दा सुलभ, सुरक्षित र गुणस्तरीय रहेको शुभाशीषको दाबी छ ।
फुटसल कोर्ट प्रयोग गर्ने खेलाडीले घण्टाको एक हजार रुपैयाँ तिर्नुपर्ने र महिनाभरि प्रयोग गर्नेले दैनिक ८०० रुपैयाँमात्र तिर्नुपर्ने उनी बताउँछन् ।
‘निकै अध्ययन गरेर मैले उच्च प्रविधिको ग्रास हालेको छु, इन्फिल्ड हाल्नुको सट्टा रबर प्रयोग गरेको छु,’ उनी भन्छन्, ‘फुटसलमा बोकेको चोटले गर्दा कतिपय खेलक्षेत्र पलायन हुनुपरेको बाध्यताबारे जानकार छु । यसैले इन्ज्युरी हुनबाट जोगाउन सेफ्टी मापदण्ड पूरा गरेको छु ।’
पार्किङको सुविधा, समर्थकलाई बस्ने व्यवस्थामात्र नभएर चारैतिर हरियाली भएका कारण पनि खेलाडीलाई सहज हुने उनको भनाइ छ ।
यसअघि सार्वजनिक रूपमा फोहोर फाल्ने ठाउँमा शुभाशीषले आकर्षक फुटसल बनाएका हुन् ।
उनी भन्छन्, ‘यो ठाउँ वर्षौंयता खाली भएका कारण यहाँ फोहोरको थुप्रो हुन्थयो । यसको सदुपयोग पनि हुने अनि विराटगरको खेल क्रेजलाई कायमै राख्न पनि सकिने भनेर मैले यहाँ फुटसल चलाउने भएको हुँ ।’
अहिले शुभाशीषले काठमाडौंबाट चित्रकार बोलाएर फुटसलवरिपरि आकर्षक चित्र कोर्दैछन् ।
काठमाडौंका सुमन वाग्लेले बनाएका ‘स्केच’ले पनि खेलप्रेमीलाई तान्छ ।
लियोनल मेस्सी, नेयमार, रोनाल्डोलगायत युरोपियन फुटबलका केही चर्चित खेलाडी अनि नेपालका लागि अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेलिसकेका फुटबलरका चित्रले खेलाडीलाई झन् ऊर्जा थप्नेमा विश्वस्त छन्, शुभाशीष ।
पूर्वकप्तानद्वय हरि खड्का र किरण चेमजोङ अनि अहिले इन्टरनेसनल गेम खेलेर नेपाललाई चिनाउँदै गरेकी सावित्रा भण्डारी ‘साम्बा’ को स्केचले खेलप्रेमीलाई आकर्षित तुल्याउँछ ।
विराटनगरमा खेलकुद क्षेत्र चलायमान बनाउने लक्ष्य
विराटनगरमा खेलकुदतिर धेरैको चासो छ । यो कुरा बेलाबखतमा आयोजना हुने केही प्रतियोगिताहरूमा दर्शकको उपस्थितिले पुष्टि गर्छ ।
तर, राज्यले मात्र नभएर निजी क्षेत्रले पनि खेलकुदतिर गरेको विभेदपूर्ण लगानीकै कारण पनि यो क्षेत्र चलायमान बन्न सकिरहेको छैन । जसकारण नै हरेक दिनजसो खेलाडी हातमा पासपोर्ट बोकेर त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल पुग्ने गरेका छन् ।
खेलकुदसँग सम्बन्धित निकायमा राजनीति हाबी हुनु, खेलाडीको आर्थिक अवस्था उकासेर स्वदेशमै अड्याउनेतिर कसैको पनि ध्यान नजानु र अन्तर्राष्ट्रियका प्रतियोगितामा निरन्तरको पराजयलगायत विविध कारणले गर्दा खेलमा आकर्षण घट्दो छ ।
जसकारण अभिभावकले आफ्ना सन्तानलाई खेलतिर लाग्न दिँदैनन् ।
यस्ता कुरालाई मध्येनजर गर्दै फुटसल सञ्चालनमा ल्याउन आँटेको शुभाशीष बताउँछन् ।
उनी भन्छन्, ‘मैले विश्व खेल जगत अलिअलि पढेको छु । अरूतिर सानै उमेरदेखि एकेडेमी धाउँछन् । हामीकहाँ भने ढिलो गरेर खेल सिकाइन्छ । जसले गर्दा पनि टेक्निकल ज्ञानको अभाव रहन्छ, खेलाडीमा ।’
विराटनगरले राष्ट्रिय फुटबल टोलीमा अनुभव बटुल्ने भोला सिलवाल र देवनारायण चौधरीजस्ता थुप्रै खेलाडी पाएको छ ।
तर, विराटनगरमा खेलकुद प्रतियोगिताको ग्राफ ओरालो लागिरहेको छ, जसले गर्दा खेलाडी, प्रशिक्षक र खेलसम्बद्ध व्यक्तिहरूको आम्दानी निरन्तर घट्दो रहेको शुभाशीषको ठहर छ ।
‘विराटनगरमा खेलकुद प्रतियोगिता कम आयोजना हुन्छ, जसकारण खेलक्षेत्र चलायमान छैन,’ उनी थप्छन्, ‘प्रतियोगिता आयोजना भए धेरैको चुलो बल्थ्यो, मैदानवरिपरिको आर्थिक प्रणाली नै स्थापित हुन्थयो । मेरै फुटसलमा मात्र खेलतिर आकर्षित केहीले रोजगारी पाउँछन् । यसले खेल क्षेत्रलाई चलायमान बनाउन सक्छ । धेरैको प्रतिभा प्रष्फुटन हुन्छ भन्ने मैले आशा लिएको छु ।’